Sevgili okuyucularım, geçen hafta  yayınladığımız \\ Engelleri Aşmak I \\ başlıklı yazımıza bu hafta da devam ediyoruz.

Yüksek öğretim

Geçen hafta bahsettiğimiz kitapçıkta, Polonya Dışişleri Bakanlığı  bir de itirafta  bulunuyor:  Kısa bir süre öncesine kadar engelli çocuklarımız en fazla, en iyi koşullarda orta okul mezunu oluyordu. Ama geçtiğimiz yıllarda bu büyük ölçüde değişti. Üniversitelere ve yüksek okullara, inşaat tekniğinden dolayı ortaya çıkan engeller, bir çok yardımcı sistemin entegrasyonu ile ortadan kaldırılmıştır. Örneğin  bir engelli üniversite öğrencisi, engeline göre üniversiteye giriş sınavında dahi engeline göre kolaylaştırılmış şartlarda sınava girebilmektedir. Ayrıca , engelli ve sosyal bakımdan zayıf olan üniversite  öğrencilerine devlet bursları da sağlamaktadır.

Tüm bunları yaparken Polonya Hükümeti,  bir üyesinin sadece engellilerden sorumlu bakan durumuna getirip kendisinin konu ile ilgili diğer bakanlıklarda da söz sahibi olacak şekilde donatmıştır.

Yani bu bakan, bir taraftan hükümete engellilerin sorunları ile ilgili problemlerin çözümlerini getirirken, diğer taraftan da onların uygulanıp uygulanmadığını kontrol edip hükümete bilgi vermek durumundadır.

Birlikte yaşam

\\ Engelli ve engelsiz insanların gerçek bir şekilde birlikte yaşayabileceklerini biliyorum. Fakat bunun için engelli ve engelsiz insanlar çaba göstermek mecburiyetindedirler. \\ Bu sözler Polona Entegrasyon Dostları Derneği\nin Başkanı Piotr Pawlowskiye ait. Ve konuyla ilgili tüm Polonya sivil toplum örgütleri tarafından hedef olarak alınmış.

1960 yılında kurulan Engellerle  Mücadele Derneği\nin hedef aldığı ve toplumu uyandırma konusunda kullandığı slogan ise : \"Aramızda bizimle aynı şartlara sahip olmaları gereken insanlar yaşıyor\" olmuş. Bu dernek bugün Polonyada engelli insanların tıbbi , mesleki ve sosyal rehabilitasyonları ve sorunları konusunda çalışıyor.

Benzerliklerimiz

Bir zamanlar  Polonyadaki engelli çocukların anne ve babaları ile ilgili durum bugün bizdekine çok benziyormuş. O tarihlerde engelli çocukların anne ve babaları özellikle kırsal kesimde ve küçük şehirlerde bu çocuklarından utanıyorlarmış. Bugün gelinen noktada aldıkları kurslar, yapılan toplantılar sonucunda çocukların engelleri üzerinde rahat konuşabilir hale gelip, karşılıklı bilgi değişimine başlamışlar. Bu konuda fizyoterapistler, psikologlar büyük görevler üstlenmişler.

1960 lı yıllar

60 lı yıllar Polonyada zihinsel engelliler için bir dönüm noktası olmuş. 1963 yılında ünlü Polonyalı yazar Marian Brandys , tanınmış bir haftalık dergide kendisine engelli çocukların anne ve babalarından gelen mektupları baz alarak bir yazı yazmış. Bu yazı ülke çapında büyük yankı uyandırmış. Ve birden bire ortaya Polonya da binlerce zihinsel engelli çocuğun olduğu ortaya çıkmış. Ve böylece o zamanki  bir demir perde ülkesinde, kendi deyimleriyle    \\demirden bir perdenin arkasına bakma \\ imkanı olmuş ve orada bir çok zihinsel engelli Polonyalı çocuğun insanlığa yakışmayacak bir şekilde yaşandığı öğrenilmiş.

Zamanın komünist devlet organları, kendi başına buyruk bir organizasyonun kurulmasına izin vermemişler. Gerekçeleri ise, engelli insanlarla bir arada yaşamanın onlar için kabul edilemez olması imiş. Bir başka organizasyon içinde çalışmalarına  başlaması konusuna ise izin vermişler. Daha sonra 1991 yılında Polonya Zihinsel Engelliler Derneği kurulmuş. Bugün bu dernekte 16 bin kişiye 272 merkezde çeşitli programlarla destek olunuyor.

Birlikte Yaşam Derneği

1995 yılında kurulan Birlikte Yaşama Derneği, Polonyadaki engelli insanların, engelli insan olduğuna dikkat çekmek için zaman zaman sivri, çarpıcı açıklamalar ve sloganlar buluyor. Amaçları , engelli insanlarında kendilerini gerçek bir vatandaş gibi hissedip, Polonya toplumu ile kaynaşmış olmalarını sağlamak. Derneğin Başkanı Piotr    Pawlowski\nin insanları şoke eden , ama aynı zamanda da bilgilendiren şu sözleri de çok dikkat çekici : \\ Biz , ülkemizde engelsiz insanlara ve özellikle politikacılara kendilerinin sahip olduğu herhangi birşeyi ellerinden almak gibi bir niyetimiz olmadığını açıkça belirtmek istiyoruz. Ama anlayış , iyi niyet ve yardım olmadan da bizler bu toplumda eşit bir şekilde yaşayamayacağımızı biliyoruz. \\
           
Aramızdaki fark

Yukarıdaki sözler ülkemizde de engelli organizasyonları , dernekler , vakıflar tarafından devre devre söyleniyor. Hatta daha sert ve katı açıklamalarda yapılıyor . Ama böyle sözlerin bizdeki etkisi maalesef Polonyada olduğu gibi olmuyor.  Bazen yukarıdaki sözlerden çok daha açık , vurgulayıcı sözlerde söyleniyor. Ama galiba biraz da kendi kendimize söyleyip dinliyoruz.

Haftaya \\ Polonya Modeline \\ devam edeceğiz.